2025_GR_00148 - Complex Project Extra Containercapaciteit Antwerpen: zaak der wegen - Goedkeuring

Het project Westelijke Ontsluitingsweg Waaslandhaven (WOW) omvat de realisatie van de Westelijke Ontsluiting Waaslandhaven en is een onderdeel van het complex project “Realisatie van extra containerbehandelingscapaciteit in het havengebied Antwerpen” (CP ECA). Dit is een nieuwe ontsluitingsweg met bijhorende spoor- en fietsinfrastructuur en aanpalende buffering tussen havengebied en polder. Hierdoor moeten de bestaande wegen herbekeken worden en moeten beslissingen genomen worden over de lokale gemeentewegen.

Overeenkomstig artikel 8 van het Decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen kan niemand een gemeenteweg aanleggen, wijzigen, verplaatsen of opheffen zonder voorafgaande goedkeuring van de gemeenteraad. Bijgevoegde nota geeft een toelichting bij de opheffing van bepaalde (delen van) nog bestaande Buurtwegen thans gemeentewegen. 

Concreet heeft het project WOW tot gevolg dat de lokale ontsluiting zoals die momenteel gebeurt via de Middenstraat moet worden aangepast:

• Bij zone 1 moeten delen van de juridisch nog bestaande buurtwegen, zoals deze nog steeds staan weergegeven in de Atlas der Buurtwegen, opgeheven worden. Dit voor zover deze gelegen zijn onder de gedeeltelijk nieuw aan te leggen en gedeeltelijk her aan te leggen weg tussen Pillendijk en Hogendijk, thans deel van de Middenstraat, om er een verbinding te realiseren voor fiets- en landbouwverkeer. Hiervoor werd een grafisch plan  opgesteld (bijlage Zaak der wegen  PB WOW -   Zaak der wegen opheffing Middenstraat – N451b).  
• Bij zone 2 moet een ander deel van de Middenstraat opgeheven worden, tussen Blikken en Oud Arenberg. Hiervoor werd een grafisch plan opgesteld (bijlage PB WOW - Zaak der wegen opheffing Chemin nr 9). 

Op onderstaande figuren zijn de zones aangeduid waar de realisatie van het projectbesluit van de Westelijke Ontsluitingsweg Waaslandhaven (WOW) raakt aan delen van de bestaande Buurtwegen thans gemeentewegen:

• Zone 1 betreft de zone waar delen van de Buurtwegen Chemin nr. 4 en 20 (deze staan op vandaag nog steeds afgebeeld op de Atlas der Buurtwegen maar zijn in de feiten verdwenen) voor de duidelijkheid in het rechtsverkeer moeten worden opgeheven voor zover deze gelegen zijn op het tracé van de gedeeltelijk nieuw aan te leggen en gedeeltelijk her aan te leggen weg; 

In het kader van de WOW wordt een nieuwe fietsweg aangelegd ter hoogte van de Hogendijk en daarbij wordt een verbinding tussen Hogendijk en Pillendijk gerealiseerd, die zowel dienst zal doen voor fietsverkeer als voor landbouwverkeer. De bestaande weg Middenstraat (ten noorden van Oud Arenberg) wordt heraangelegd met een nieuwe breedte van 4m (en 6m ter hoogte van uitwijkstroken). De bocht in de Middenstraat zal verdwijnen t.v.v. natuurcompensatie. De Middenstraat zal in de toekomst recht naar de Pillendijk lopen, vanwaar via een voldoende brede bocht (i.f.v. landbouwverkeer) de nieuwe verbinding wordt gemaakt richting Hogendijk.

Volgens de Atlas der Buurtwegen liggen er onder de feitelijke reeds bestaande en de deels nieuw aan te leggen weg nog (delen van) Buurtwegen, gekend als Chemin nr. 4 en 20 (hierna genoemd ‘Buurtwegen’). Deze zijn in de feiten al decennia verdwenen, maar werden nooit juridisch formeel opgeheven. De opheffing is bedoeld om de juridische situatie in overeenstemming te brengen met de feitelijke situatie en om een nieuwe verbinding voor fiets- en landbouwverkeer te realiseren tussen Hogendijk en Pillendijk. De opheffing kan dus zeker worden verantwoord gezien zowel de actuele waarde als de toekomstige potentiële waarde van de bestaande Buurtwegen redelijkerwijze nihil is. De opheffing van delen van Buurtwegen in zoverre gelegen onder de gedeeltelijk nieuw aan te leggen en gedeeltelijk her aan te leggen weg Middenstraat tussen Pillendijk en Hogendijk, thans deel van de Middenstraat, kan dus wel degelijk in overeenstemming worden geacht met de artikelen 3 en 4 van het Decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen.

• Zone 2 betreft de zone waar een deel van de Middenstraat moet worden opgeheven, alsook de onderliggende Buurtweg zoals afgebeeld in de Atlas der Buurtwegen Chemin nr.9, bij gebreke aan elk verder nut voor de gemeenschap. 

De bouw van de nieuwe weginfrastructuur, de noodzaak om geen gelijkgrondse kruising met het spoor te hebben en de aanwezigheid van natuurgebieden langs de Middenstraat, maakt dat hier onvoldoende ruimte is om de bestaande verbinding tussen Blikken en Oud Arenberg in de toekomst te behouden. Daarnaast wordt op deze manier sluipverkeer vanuit de haven fysiek onmogelijk gemaakt, wat een aanzienlijke meerwaarde betekent voor de aanpalende polderdorpen.

Tussen Blikken en Oud Arenberg zal de de toplaag  worden opgebroken en voorzien worden van grasbetontegels, zodat onderhoudsvoertuigen de natuurgebieden van Putten Weiden en West nog kunnen bereiken.  Deze zone wordt onderdeel van het natuurgebied en is daardoor niet meer publiek toegankelijk.

De opheffing van de Middenstraat (deel) tussen Blikken en Oud-Arenberg is verantwoord in het licht van de doelstellingen van artikel 3 van het Decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen. Door deze opheffing wordt geen afbreuk gedaan aan de uitbouw van een veilig weggenet op lokaal niveau en wordt de verdere uitbouw en de lokale ontsluiting ook geenszins onmogelijk gemaakt. Tussen Hogendijk en Pillendijk wordt bovendien voorzien in een nieuwe verbinding voor fiets- en landbouwverkeer, zodat ook na de opheffing er nog steeds zekerheid bestaat dat er aan de huidige en toekomstige behoeften en noden van fietsers en landbouwers blijft voldaan. De opheffing doet dus evenmin afbreuk aan het geïntegreerd beleid dat de gemeenten dienen te voeren. Ook de opheffing van het deel van de onderliggende bestaande Chemin nr. 9 (gelegen onder de Middenstraat (deel) tussen Blikken en Oud-Arenberg) doet geen afbreuk aan de verkeersveiligheid, noch doet deze opheffing afbreuk aan gemeentegrensoverschrijdende perspectieven. De opheffing doet immers geen afbreuk aan de bestendiging van de bestaande toestand ter vrijwaring van het publiek gebruik. 

Decreet Complexe Projecten van 25 april 2014

Decreet houdende de gemeentewegen van 3 mei 2019