2025_RMW_00025 - Onderhoudsplicht voor residenten ten laste - Goedkeuring

 Aanleiding

Bij opname van behoeftige inwoners in bepaalde voorzieningen, bepaalt de Wet van 2 april 1965 dat het OCMW verantwoordelijk is voor de noodzakelijke steun.

Wanneer het inkomen onvoldoende is om de verblijfs- of verzorgingsfacturen te betalen, kan het OCMW bijspringen. De wet voorziet ook dat het OCMW deze kosten kan terugvorderen bij de onderhoudsplichtigen.

Soorten voorzieningen: dit kan betrekking hebben op psychiatrische ziekenhuizen, erkende instellingen voor gehandicapten, woonzorgcentra en serviceflatgebouwen, mits erkend door de bevoegde overheid

Men kan billijkheidsredenen inroepen om af te wijken van de wettelijke onderhoudsplicht. Dit is geen afdwingbaar recht. Het BCSD zal dit steeds individueel bekijken en beslissen. 

Wettelijke begrenzingen

Voor de berekening van de bijdrage van de onderhoudsplichtige gebruikt men verschillende inkomensschijven, waarbij de bijdrage stijgt in verhouding tot de omvang van het netto belastbaar gezinsinkomen.

Bijlage: "Schaal van tussenkomsten onderhoudsplichtigen"

Indien er meerdere kinderen zijn, zal het bedrag dat wordt gevorderd, onder hen worden verdeeld (het zgn. kindsdeel: ½ van het bedrag (wanneer er 2 kinderen zijn), dan 1/3 (wanneer er 3 zijn), ¼ (wanneer er 4 zijn), enzovoort). 

Bijlage:  "Terugvorderingsbesluit".

Volgende redenen worden ingeroepen om de onderhoudsplicht te behouden:

• de familiale solidariteit: wanneer de ouders voor de kinderen hebben gezorgd, dienen kinderen eveneens voor hun ouders te zorgen.
• de financiële consequentie voor het OCMW, aangezien de rusthuisfactuur de levensduurte volgt en deze blijft stijgen: 

de dagprijs voor een eenpersoonskamer bedroeg in 2016 gemiddeld 51,65 EUR in Beveren, 57,69 EUR in Kruibeke, 65,64 EUR in Zwijndrecht. In 2024 steeg dit gemiddeld naar 66,10 EUR in Beveren, 72,89 EUR in Kruibeke en 72,64 EUR in Zwijndrecht.   

Bijlage: "Dagprijzen 2016 versus 2024."

• Toekomstverwachting: gelet op de vergrijzing en de toekomstige pensioenhervorming, wordt een toename van het aantal residenten ten laste van het OCMW verwacht. Het afwentelen van alle kosten op het lokaal bestuur zou in de toekomst een serieuze meerkost  kunnen betekenen.
• het tegengaan van mogelijk misbruik, waarbij de ouders vóór hun plaatsing alles wegschenken aan de kinderen en daarna een beroep doen op de overheid om bij te dragen in de kosten.
• Uniformiteit: de onderhoudsplicht geldt voor iedereen, ongeacht hun financiële situatie.
• Onderhoudsplichtigen kunnen hun onderhoudsbijdrage fiscaal inbrengen.
• 9 op de 10 gemeenten passen de onderhoudsplicht toe.
• Als de verplichting om financieel bij te dragen aan de zorgkosten van ouders wordt afgeschaft, zullen sommige families minder geneigd zijn om voor een goedkopere voorziening te kiezen. Wanneer er dan gedurende het verblijf een tekort ontstaat, zal de opleg voor het bestuur groter zijn.

Daarnaast zijn er eveneens redenen om de onderhoudsplicht af te schaffen:

• De onderhoudsplicht brengt soms familiale spanningen teweeg.
• er is ongelijkheid doordat:
  1.  rekening wordt gehouden met het aantal kinderen en enige kinderen dus een zwaardere last dragen.
  2. enkel rekening wordt gehouden met het officieel belastbaar inkomen.
  3.  de billijkheidsredenen per BCSD en soms per dossier verschillend toegepast kunnen worden.
  4. elke gemeente wordt vrijgelaten om de onderhoudsplicht af te schaffen.
• de terugvordering geldt enkel voor een rusthuisopname en niet voor vormen van lokale ouderenzorg (mantelzorg, kortopvang, dagcentra). Als een oudere thuis blijft en hulp nodig heeft, komt de gemeenschap tussen in de kosten. Er wordt dan alleen rekening gehouden met de inkomsten van de oudere zelf.
• de meeste ouderen hebben hun leven lang hard gewerkt en bijgedragen aan de belastingen en dan is het niet meer dan logisch dat men kan rekenen op maatschappelijke solidariteit.
• de impact van de onderhoudsplicht kan groter zijn voor minder kapitaalkrachtige families.

Arbeidskost versus recuperatie van de kosten:

Ontvangsten

In Kruibeke werd geen onderhoudsplicht voor residenten toegepast. Kruibeke heeft 16 residenten ten laste. 

Zwijndrecht  ontving in 2024 gemiddeld 1600 EUR per maand van 18 onderhoudsplichtige kinderen voor 19 residenten ten laste.

Beveren ontving in 2024 gemiddeld 2085 EUR per maand van 16 onderhoudsplichtige kinderen voor 16 residenten ten laste.

Totaal 2024 voor Beveren en Zwijndrecht : 44 220 EUR voor 34 onderhoudsplichtige kinderen voor 35 residenten ten laste. 

Raming BKZ: 66.330 EUR

Uitgaven

12u per maand maatschappelijk werk (sociaal onderzoek, contacten onderhoudsplichtigen, residenten/bewindvoerders en woonzorgcentra, administratie) aan bijvoorbeeld bruto 22,43 EUR per uur (loonschaal B2, 8 jaar anciënniteit) = 269,16 EUR * 12 maanden = 3.229,92 EUR.

28 u per maand administratie (financiële verrichtingen) aan bijvoorbeeld bruto 17,48 EUR per uur (loonschaal C2, 8 jaar anciënniteit) = 407,40 EUR *12 maanden = 5.873,28 EUR.

1u per maand diensthoofd (beroepen, hypotheek leggen op eigendommen) aan bijvoorbeeld 22,74 EUR per uur (loonschaal B4, 4 jaar anciënniteit) *12 maanden = 272,88 EUR

Raming loonkost 2024 Beveren en Zwijndrecht: 9.376,08 EUR

Raming loonkost BKZ: 14.064 EUR

 ______________________________________________________________________________________

 ADVIES BCSD dd 7/1/2025: ONBESLIST. 

Wet van 2 APRIL 1965 betreffende het ten laste nemen van de steun verleend door de openbare centra voor maatschappelijk welzijn.

Wet van 26 mei 2002 betreffende het Recht op Maatschappelijke Integratie - bijwerking 11 april 2024

Organieke Wet van 8 juli 1976

Koninklijk Besluit van 9 mei 1984