2021_GR_00264 - Ondertekening Lokaal Energie- en Klimaatpact - Goedkeuring

Vlaanderen wil samen met de de lokale besturen werk maken van de nodige transitie in het energie- en klimaatbeleid d.m.v. het Lokaal Energie- en Klimaatpact. Aan de hand van concrete en herkenbare werven (zie hieronder) wil men inzetten op krachtdadig beleid. Er wordt hierbij ingezet op een gelijktijdige bottom-up en top-down aanpak.

Hieronder wordt een samenvatting gegeven van de engagementen van gemeente en Vlaanderen, met in cursief telkens de aankopingspunten vertrekkende van huidige acties en beleid.

Lokale besturen engageren zich om:

• Het Burgemeestersconvenant 2030 te ondertekenen en uit te werken;
  • Beveren onderschreef i.h.k.v. Waasland Klimaatland het Burgemeestersconvenant 2020 en engageert zich om samen met de Wase gemeenten ook het convenant 2030 te tekenen.
• Een gemiddelde jaarlijkse primaire energiebesparing van minstens 2,09% te realiseren in hun eigen gebouwen (inclusief technische infrastructuur, exclusief onroerend erfgoed); 
• Een reductie van de CO2-uitstoot van hun eigen gebouwen en technische infrastructuur met 40% in 2030 ten opzichte van 2015 te realiseren;
  • De twee bovenstaande doelstellingen worden opgevolgd via Energiezorgplannen (EZP) (o.l.v. Technische Dienst Gebouwen ism Fluvius) en energiereductie gemeentelijke scholen (onder begeleiding Vlaams Energiebedrijf, VEB en AGION);
  • Bij nieuwe gebouwen wordt gestreefd naar BEN-norm.
• Tegen ten laatste 2030 de openbare verlichting te verLEDden;
  • Jaarlijkse vervanging op basis meerjarenplan (o.l.v. Technische Dienst Wegen ism. Fluvius)
• Het draagvlak voor hernieuwbare energie te verhogen, geen heffing op hernieuwbare energie installaties in te voeren en bestaande, zoals de heffing op pylonen van windmolens, af te bouwen tegen ten laatste 2025
  • Premie laagenergiewoning, premie warmtepompinstallatie (o.l.v. Dienst Stedenbouw) 
• Lokale warmte- en sloopbeleidsplannen op te maken;
  • deze actie wordt niet duidelijk omschreven in de begeleidende teksten;
  • (nog) geen lopende acties.
• Burgers, bedrijven en verenigingen te stimuleren om samen met het lokaal bestuur de concrete en zichtbare streefdoelen uit de 4 werven van het Pact te behalen.
  • Ondersteuning coöperatie MegaWattPuur op communicatief en logistiek vlak (CBS 7/09/2020)
  • Thermografische scan (o.l.v. Milieudienst)
  • Energiecoaching in bedrijven (KMO’s) en pariticpatief traject Energielandschap (o.l.v. Interwaas en Provincie)

De Vlaamse overheid engageert zich om:

• Via het Netwerk Klimaat professionele ondersteuning te bieden aan de lokale besturen, zoals bepaald in het subsidiebesluit en de werkprogramma’s;
• Via andere partners binnen de Vlaamse overheid (bv. VEB met het SURE2050-project voor het publiek patrimonium) lokale besturen projectmatige ondersteuning te bieden;
• Samen met de lokale besturen actief mee te werken aan het elimineren van de mogelijke hindernissen die lokale besturen ondervinden in het realiseren van de ambities binnen dit Pact;
• Haar eigen voorbeeldfunctie in te vullen en relevante actoren te overtuigen om het Pact te ondertekenen;
• In samenspraak met het middenveld, onderzoeksinstellingen en de verschillende sectororganisaties de wederzijdse engagementen i.h.k.v. het Pact op te volgen en te stroomlijnen;
• Aan lokale besturen (en/of andere actoren) de beleidsmaatregelen, voorzien door de Vlaamse, Federale en Europese begroting, actief en stelselmatig te promoten die nuttig kunnen zijn om mee de doelstellingen van het Pact te realiseren. Onder potentiële inbreng van de Vlaamse overheid in hoofdstuk 4 wordt dit waar mogelijk geconcretiseerd;
• Ter bijkomende ondersteuning van de klimaatpactacties van de gemeenten die het Pact ondertekenen, in een extra jaarlijks budget van 10.000.000 euro, evenals een vast gedeelte van de vrij beschikbare middelen binnen het Vlaams klimaatfonds, te voorzien. Deze budgettaire engagementen kunnen aangepast worden in functie van het algemeen begrotingsbeleid.

De engagementen van het Lokaal Energie- en Klimaatpact worden zo concreet mogelijk vertaald in volgende vier werven:

Door de ondertekening van het Lokaal Energie- en Klimaatpact geeft de gemeente aan actie te ondernemen om de doelstellingen vermeld in de onderstaande werven waar te maken. De doelstellingen zijn bepaald op schaal van Vlaanderen en moeten geïnterpreteerd worden als streefdoel tegen 2030 met als vergelijkingspunt de situatie in 2020.

Het pact betreft een inspanningsverbintenis, geen resultaatsverbintenis. Hoewel deze formulering zowel voor beleidsrapportering als communicatie naar burgers heel waardevol is, zal de gemeente zelf niet aangesproken worden door Vlaanderen op het niet behalen van een doelstelling op gemeentelijk niveau en wordt het bedrag automatisch toegekend. Ook hier worden telkens vrijblijvend in cursief de aankopingspunten aangegeven vertrekkende van huidige acties en beleid.

1.    Laten we een boom opzetten

• Eén boom extra per Vlaming tegen 2030 (+6,6 miljoen bomen extra vanaf 2021 t.e.m. 2030)
  • Bosbeleidsplan en RUP's in omgeving Cortewalle en Hof ter Saksen, Beplant het landschap (Provincie)
• 1/2de meter extra haag of geveltuinbeplanting per Vlaming tegen 2030 (+3.300 km extra vanaf 2021 t.e.m. 2030) 
  • premies Kleine Landschapselementen, premie geveltuintjes, groenbuffering in landelijk gebied, stedenbouwkundige verordening 
• Eén extra natuurgroenperk per 1000 inwoners tegen 2030 (= 6.600 perken van 10 m² vanaf 2021 t.e.m. 2030) 
  • diverse projecten groenaanleg, ontharding en realisaties i.h.k.v. groepswoningbouw. 

2.    Verrijk je wijk

• 50 collectief georganiseerde energiebesparende renovaties per 1.000 wooneenheden vanaf 2021 t.e.m. 2030; 
  • groepsaankopen Provincie, 
• 1 coöperatief/participatief hernieuwbaar energieproject per 500 inwoners tegen 2030 die samen voor een totaal geïnstalleerd vermogen zorgen van 216 MW vanaf 2021 t.e.m. 2030 (+12.000 projecten in 2030) 
  • coöperatieve MegaWattPuur, Wase Wind, ...

3.    Elke buurt deelt en is duurzaam bereikbaar

• Per 1.000 inwoners 1 “toegangspunt” voor een (koolstofvrij) deelsysteem tegen 2030 (=6.600 toegangspunten);
  • elektrische deelauto’s Interwaas; elektrische deelfietsen vervoerregio
• Per 100 inwoners 1 laadpunt tegen 2030 (=66.000 laadpunten);
  • publieke laadpalen via Fluvius, paal volgt wagen, … 
• 1m nieuw of structureel opgewaardeerd fietspad extra per inwoner vanaf 2021 t.e.m. 2030
  • verschillende (boven-)lokale projecten lopende: Gravendreef, Nieuw-Arenberg, F425, …

4.    Water het nieuwe goud

• 1m² ontharding per inwoner vanaf 2021 t.e.m. 2030 (= 6,6 miljoen m² ontharding); 
  • wijkcirculatieplan (Floralaan, Meersenweg, ...), projecten groendienst, premie waterdoorlatende verharding
• Per inwoner 1m³ extra opvang van hemelwateropvang voor hergebruik, buffering en infiltratie voor regenwater vanaf 2021 t.e.m. 2030 (=6,6 miljoen m³ extra regenwater dat wordt opgevangen voor hergebruik of infiltratie)
  • droogteplan, stedenbouwkundige verordening, bufferbekkens, …

Gelet op art. 2 van het Decreet Lokaal Bestuur: “De gemeenten zijn overeenkomstig artikel 41 van de Grondwet bevoegd voor de aangelegenheden van gemeentelijk belang. Voor de verwezenlijking daarvan kunnen ze alle initiatieven nemen. Ze beogen om bij te dragen aan de duurzame ontwikkeling van het gemeentelijk gebied.”